Гөмбә белән агулану симптомнары
Безнең республика урманнарында иң куркыныч агулы гөмбә томсык гөмбә булып санала. Бу гөмбәнең мәкере - аны ашарга яраклы төрләр белән бутау җиңел, мәсәлән, шампиньон дип ялгышу.
Яшь гөмбәләрнең эшләпәсе ярымшарсыман, өлгергәннәрендә – кабарынкы-җәенке, диаметры 5–10 см, ак, ачык яшел, зәйтүнсыман – яшел; дымсу һавада – лайлалы, кайвакыт өслеге ак куныклы. Аягы 8–12 см биеклектә, 1,5–2 см юанлыкта, ак, сирәгрәк зәйтүнсыман яки саргылт төсмерле, төбендә бүлбесыман юанайган, ак касәсыман җиңсә-боҗра (томсык гөмбәгә хас билге) әйләндереп алган. Яшь гөмбәләрнең йомшагы ак, исе һәм тәме юк. Карт гөмбәләр тәмсез исле. Томсык гөмбә тышкы кыяфәте белән шампиньоннарга охшаш; алардан пластинкаларының ак төстә булуы һәм боҗрасы белән аерыла. Үрчү өлеше июнь–ноябрьдә күренә. ( https://tatarica.org).
Уртача симптомнар кулланганнан соң 1-2 сәгатьтән соң барлыкка килә. Бу чор ашаган гөмбәләрнең төренә, аларны эшкәртү төренә, спиртлы эчемлекләргә, тән авырлыгына, алынган токсинның дозасына, 30 минутка кадәр кыскарырга яки 6-7 сәгатькә кадәр озайтылырга мөмкин.
Гөмбә белән агулану симптомнары башка азык интоксикацияләре билгеләренә охшаш, аларның барысы өчен дә эч китү, кусау, карын авыртулары хас.
Томсык гөмбә белән агулаганда мускуллар, эч авырта, күңел болгана, кусуга, тәүлегенә 25 тапкырга кадәр эч китә. Кусу массасы кофе төбен хәтерләтә. Көзән җыера, сулыш һәм йөрәк-кан тамырлары җитешсезлеге, бөер җитешсезлеге, кома