Эпилепсия: баш мие серләре
26 мартта календарьда "Шәмәхә көн" дип билгеләнә. Бу ел саен уздырыла торган халыкара чара, аның максаты – хроник неврологик авыру - эпилепсия турында хәбәрдарлыкны арттыру.
«Төбәкара клиник-диагностика үзәге» ДАССУ табиб-неврологы, КДМУның неврология һәм нейрохирургия кафедрасы доценты, медицина фәннәре докторы Татьяна Данилова авыру сәбәпләре, эпилепсия билгеләре турында сөйләде.
– «Эпилепсия» термины XI гасырда Ибн Сина табибы тарафыннан кертелде. Медицина үсеше белән бүген бу авыру хөкем карары түгел, үз вакытында ачыкланган һәм дөрес дәвалаган очракта ул чагыштырмача куркынычсыз. Эпилепсия - вакытында диагноз кую мөһим булган хроник авыру. Моннан тыш, эпилепсия өянәге башка авырулар, кайчагында бик куркыныч авыруның билгесе булырга мөмкин.
- Эпилепсия һәрвакытта да ачык өянәкләр, көзән җыеру белән үрелеп бармый. Кешегә аның билгеләрен ничек вакытында танырга?
- Чыннан да, эпилепсиядә өянәк, көзән җыеру ачык чагылмаска да мөмкин. Аңны югалту - шулай ук мәҗбүри фактор түгел. Табибка мөрәҗәгать итү һәм тикшерүне кыска вакытлы, әмма стереотиплы кабатланучы һәм берни белән дә тудырылмаган хәлләр: тәннең бер ягында ою; күрү, тәм яки сизүдә алдау сәбәп булырга тиеш. Шулай ук кыска вакытлы көзән җыеру, хәтта алар барлык аяк-кулларда һәм аңны югалмыйча үтсә дә, табибка амөрәҗәгать итәргә кирәк.
- Эпилепсия - һәрвакыт генетик авыру түгел. Ни сәбәпле ул гомер дәвамында барлыкка килергә мөмкин?
- Әйе, эпилепсия теләсә кайсы яшьтә килеп чыгарга мөмкин. Әгәр моның сәбәбе генетик түгел икән, кагыйдә буларак, баш миенең инсульт, шеш, баш мие һәм аның кан тамырларының үсеш кимчелекләре, йогышлы авырулар (мәсәлән, туберкулез), аутоимун патологиясе, метаболик бозулар кебек төрле зарарлануы риск факторлары булып тора. Ягъни, эпилептик өянәге башка авыруның симптомы булырга мөмкин һәм беренчел сәбәпне диагностик эзләүгә мотивация булырга тиеш.
- Эпилепсия вакытында нинди чикләүләрне үтәргә кирәк?
– Беренче чиратта, эпилепсия өянәкләренә алкоголь һәм йокламауга китерә. Пациентның начар гадәтләрдән баш тартуы, шулай ук йокыны нормальләштерүе бик мөһим. Безнең илдә бу авыру булган кешеләргә транспорт чаралары белән идарә итү тыела. Шулай ук сулыкларда йөзәргә кирәкми. Башка сүзләр белән әйткәндә, өянәк була калса, травматизмга китерә ала торган хәлләрдән качарга кирәк.
Төбәкара клиник-диагностика үзәге