РКПХ психиатры Ольга Башмакова антидепрессантларны билгеләү үзенчәлекләре турында сөйләде
Ольга Башмакова - В.М. Бехтерев исемендәге РКПХның амбулатор-поликлиника бүлеге мөдире, табиб-психиатр, психотерапевт.
- Антидепрессантлар кемгә билгеләнә һәм бәйлелеккә китерәме?
- Антидепрессантлар турында иң еш очрый торган мифларның берсе, бу препаратлар бәйлелеккә китерә имеш. Антидепрессантлар-химик составы һәм эш итү механизмнары кешенең авыртулы түбән кәефен тигезләүгә юнәлдерелгән препаратларның зур төркеме. Антидепрессантларның эйфоризацияләү тәэсире юк һәм шуңа күрә без патологик һәвәслек формалашуны булдырмый. Әгәр дәвалау барышында кәеф тигезләнсә, препаратның дозасы кими, шуннан соң ул бөтенләй туктатыла.
- Сезнең практикада туганнарының киңәшләренә яки интернеттагы мәгълүматка таянып, үз-үзләренә антидепрессантлар билгеләүче пациентлар булдымы?
- Ни гаҗәп, безнең илдә антидепрессантларның үз-үзен билгеләве очрый. Алар гадиләштерелгән схема буенча җибәрелгән илләрдәге кебек еш түгел, әмма шулай да. Еш кына үз-үзен билгеләү белән шөгыльләнүчеләр 15 яшьтән 18 яшькә кадәрге яшүсмерләр була. Алар моны активлык, кызыксыну һәм яңа хисләргә омтылу аркасында эшлиләр.
Алар үзләрендә кайвакыт психологик проблемаларның, әмма ешрак психик тайпылышларның аерым билгеләрен табарга тырышалар һәм, ниндидер билгеле симптомнарны табып, уйланмыйча үзләренә диагноз куялар. Диагноз куелгач, алар үзләренә дәвалау билгелиләр. Препаратларның яшүсмерләр кулына ничек эләгүе турында сөйләшү аерым сөйләшүгә лаек, шулай да проблема бар.
Ә мин искә төшерәм, хәтта психиатр үзе дә авыру очрагында үзен дәвалый алмый, гомумән, башка белгечләр кебек. Аңа объектив чит ярдәм кирәк. Димәк, очраклы рәвештә билгеләнгән препарат зыян китерә ала.
Кайвакыт кеше, нәтиҗәләр белән канәгатьләнмичә, төрле препаратларны сайлый башлый: берсен, икенчесен, өченчесен сынап карый. Берничә көн генә аерма белән. Әгәр дә кешенең дозаны сайлап алу, клиник күзәтү, нәтиҗәләрне төзәтү турында дөрес күзаллаулары булмаса, бу кирәкмәгән нәтиҗәләргә китерергә мөмкин. Болар барысы да тагын да кискенләшә, чөнки мондый «схема» буенча дәваланган кеше белгечкә барып җиткәч, препаратларны системасыз сайлап алу һәм аларны куллануның фриволь ысулы аркасында дәвалауда кыенлыклар туарга мөмкин.